Ik ga een boek schrijven!
Onze zoon stuurde mij een berichtje: “heb je het al gehoord?”. Daarna belde hij en hij vertelde dat de vader van een klasgenootje was overleden. Hij was er stil van. BOEM! Daar kwam even iets bij mij binnen! Het overviel mij dat dit zo binnenkwam.
Ik ging helemaal terug in de tijd. 1975. Ruim 44 jaar geleden. Het jaar dat Teach-Inn met Ding-a-dong eerste werd tijdens het songfestival. Na het succes van Duncan afgelopen zaterdag kwam het liedje regelmatig voorbij. Voor mij was 1975 het jaar dat mijn leven voor altijd veranderde. Dit was het jaar waarin mijn vader overleed. Plotseling, zonder aanleiding, begaf zijn hart het en was het voorbij. Alles dat daarvoor gewoon was, was ineens niet meer vanzelfsprekend. Ik herinner mij de dag alsof het gisteren was.
Geen kaarten voor ons
Nadat mijn vader was overleden was er weinig aandacht voor rouw en verlies. Dit was een onderwerp waar niet over werd gesproken. We werden als kind weggehouden van de uitvaart. Ik werd naar de buurvrouw gebracht om te wachten totdat de uitvaart voorbij was. Op school werd er geen aandacht aan besteed. De kinderen in mijn klas schreven geen kaarten om ons gezin sterkte te wensen. Er werd geen maatschappelijk ingeschakeld en er was geen huisarts die een praatje met mij maakte. Met het verdriet moesten we zelf leren omgaan. En dat gebeurde door er vooral zo min mogelijk over te praten.
Zorg goed voor je moeder
Als er zo iets ingrijpends in je leven gebeurt als het verlies van een ouder dan moet je ineens volwassen zijn. Een zin die mij nog heel goed is bijgebleven is de zin “zorg goed voor je moeder”. Een zin met veel meer lading dan degene die deze zin uitsprak waarschijnlijk kon vermoeden. Als je net acht jaar oud bent, dan hebben dit soort opmerkingen echter heel veel impact. Vooral goed zorgen voor een ander was het motto dat in mijn leven een belangrijke rol heeft gespeeld. Daar tegenover staat dat als je altijd goed voor een ander zorgt, je zelf nogal eens in het gedrang kunt komen. Gelukkig leer ik steeds beter voor mijzelf te zorgen.
Moet ik mijn verhaal wel vertellen?
Ik twijfelde of ik dit verhaal wel moest delen. Per slot van rekening is dit een zakelijk netwerk. Is het wel verstandig om je zo kwetsbaar op te stellen? Het duurde even voordat ik het lef had mijn verhaal aan het papier toe te vertrouwen. En er over schrijven en je ziel blootleggen vraagt wel even wat van jezelf. Toch heb ik het gedaan want ik hoop anderen met mijn verhaal te kunnen helpen.
Je kunt meer dan je denkt
Ervaringen verbinden, dat is wat ik doe. Ik noem mij niet voor niets ‘ervaringsverbinder’. Ik laat zien dat ervaringen in je leven je kunnen helpen in je leven van nu. Door de lessen in mijn leven ben ik gevormd tot wie ik nu ben en kan ik als coach mensen helpen om weer vooruit te kunnen als ze het moeilijk hebben en het leven te veel van hen vraagt. Ik weet nu dat ik dat ik heel veel aankan en niet bij de pakken neer ga zitten als het leven moeilijk is. Ik weet dat ik daarmee anderen kan helpen door te laten zien dat je meer kunt dan je zelf denkt en dat het ook belangrijk is jezelf te blijven en grenzen te stellen. Dat je veel meer veerkracht hebt dan je zelf zou vermoeden en dat die veerkracht er voor zorgt dat je moeilijke situaties in het leven het hoofd kunt bieden.
Meer aandacht voor jong ouderverlies
Ook heb ik voor mijzelf besloten dat ik het er vaker over ga hebben omdat ik vind dat jong ouderverlies meer aandacht verdient. In een onderzoek dat ik hierover las zag ik dat de pijn en rouw die je ervaart als je jong een ouder verliest, vergelijkbaar is met het verliezen van een kind. Dat kun en mag je niet negeren. Ik ben het er niet mee eens dat als je jong (een van) je ouders bent verloren, je daar geen last meer van mag hebben als je volwassen bent. En daar wil ik verandering in brengen.
Ik ga een boek schrijven!
Vorige week heb ik voor de eerste keer hardop uitgesproken dat ik hier iets mee ga doen. Ik ga hierover een boek schrijven. Wanneer precies, in welke vorm. Ik weet het nog niet goed. Het gaat er komen, dat weet ik zeker. Het wordt een leuk boek met mooie anekdotes en een mooi verhaal. Ik ga niet in de slachtofferrol of schrijven over verdriet. insteek. Ik wil juist aandacht vragen voor jong ouderverlies en laten zien dat met hele kleine dingen een groot verschil kunt maken. Leef je in en denk na over wat je doet. Daarmee voorkom je dat je als kind voor Vaderdag een cadeau moet knutselen als je vader net daarvoor is overleden en de opmerking krijgt dat je het dan maar aan iemand anders moet geven. Deze geboetseerde schildpad voor Vaderdag heeft nog jaren op de kast in onze woonkamer gestaan.
Symposium ‘Zeer’
Het zaadje voor mijn boek is al jaren geleden geplant en komt steeds meer boven de grond. Het begon steeds meer te groeien toen ik twee jaar geleden het symposium Zeer bezocht. Een symposium voor mannen en vrouwen die voor hun twintigste jaar een of beide ouders hebben verloren. Ik heb lang getwijfeld of ik zou gaan maar achteraf ben ik zo blij dat ik de stap heb gezet. Het was een dag met veel emoties. Het was heel erg stil toen de foto’s van de overleden ouders een voor een voorbij kwamen en de zakdoeken bleven bij niemand in de tas. Er waren prachtige lezingen, er werd een geweldig toneelstuk opgevoerd door @Tamar van der Steen en we konden verschillende workshops bijwonen.
Laat ons er over praten
Wat heb ik krachtige en prachtige mensen ontmoet met zo veel bijzondere en vooral aangrijpende verhalen. Er waren vrouwen van over de 80 die hun moeder bij hun geboorte hadden verloren en nog steeds verdrietig waren over hun gemis. Jonge mannen en vrouwen die beide ouders waren verloren en helemaal zelfstandig een leven hadden opgebouwd. Ik was ontroerd, verrast, geschokt, verdrietig, geroerd en vooral geraakt om met mensen te praten die hetzelfde hadden meegemaakt als ik. Hier waren geen watjes die als slachtoffer op de bank zaten. Hier waren krachtige mensen die eigenlijk maar een wens hadden: bagatelliseer ons verdriet niet weg en laat ons er over praten! Ik hoorde steeds weer dezelfde: als je praat over het verlies van je ouders dan hoor je heel vaak “het is al zo lang geleden, rakel het niet steeds weer op” of “heb je daar nog steeds last van?”. Voor velen en ook voor mij vaak reden om het er maar niet over te hebben. Maar of je wilt of niet. Het is als een duveltje in een doosje. Je kunt het nog zo vaak terugduwen, elke keer komt het toch weer naar boven. Je kunt er niet omheen. En dat ga ik niet meer doen. Het mag er zijn, het is onderdeel van mijn leven en ik ben er juist trots op dat ik met mijn ervaringen, anderen mag helpen. Ik schrijf dit artikel ook voor alle mannen en vrouwen die ik tijdens het symposium heb ontmoet en alle anderen die nog elke dag te maken hebben met het ondoordringbare verdriet door het verlies van hun ouder(s).
“Het was stil in de klas”
Terug naar het bericht van onze zoon waarmee mijn verhaal begon. Gelukkig wordt er in deze tijd meer stil gestaan bij ingrijpende gebeurtenissen. De communicatie van de school van onze zoon was goed. Docenten in de klas hebben in de klas verteld wat er was gebeurd en voordat de kinderen thuis waren, kregen we al een brief per mail. “Het was helemaal stil in de klas. Ook toen we naar buiten gingen zei niemand iets” vertelde hij tijdens het avondeten. Hij was onder de indruk. Gelukkig konden we er samen goed over praten en weet ik dat hij bij mij komt als hij het er opnieuw over wil hebben. De volgende dag hebben de kinderen kaarten en gedichten geschreven en tekeningen gemaakt. Zondag is de condoleance en we gaan er samen heen. Ik zie er best wel tegen op want bij dit soort gebeurtenissen komt je eigen verdriet meestal weer heel dichtbij.
Geef verdriet de ruimte
Mijn hart gaat uit naar het klasgenootje van onze zoon. Ik hoop van harte dat hij in zijn omgeving lieve mensen heeft die hem, zijn gezin en zijn familie bijstaan. En het verdriet niet wegduwen maar de ruimte geven om er te zijn. Niet alleen nu maar ook later. Over 5, 10 of 50 jaar of nog langer. En dat we er gewoon over mogen praten als we het even moeilijk hebben.
Gedicht De Regenboog
Na het lezen van dit gedicht van Toon Hermans kijk je toch anders naar een regenboog dan voorheen.
Ik denk maar, altijd als ik zachtjes ween
er is een zee, daar stromenalle tranen heen
en door mijn raam zie ik de lieve regenboog
“weer veel verdriet, vandaag”, de zee staat hoog
en de tranen die ik lach om m’n pleziertjes
ze bigg’len door het land in dartele riviertjes
en door mijn raam zie ik de lieve regenboog
“weer veel plezier, vandaag” zo op het oog.
Toon Hermans
Uit: Liggen in ‘t gras